VẬN DỤNG NHỮNG ĐIỂM MỚI VỀ XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG VĂN KIỆN ĐẠI HỘI XIII VÀO GIẢNG DẠY PHẦN HỌC “NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ ĐẢNG CỘNG SẢN”

Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn xem trọng công tác Xây dựng Đảng, bởi nó giữ vị trí cực kỳ quan trọng, quyết định sự thành bại của cách mạng, sống còn của chế độ, đảm bảo thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ chính trị. Chính vì thế, công tác Xây dựng Đảng là vấn đề luôn được Đảng quan tâm bổ sung, phát triển qua mỗi kỳ Đại hội. Vừa qua, Đại hội XIII của Đảng đã thông qua Văn kiện có ý nghĩa quan trọng trên nhiều lĩnh vực trong đó nổi bật là những điểm mới trong công tác Xây dựng Đảng đã được khẳng định. Để Văn kiện Đại hội XIII đi vào cuộc sống, để những điểm mới trong công tác Xây dựng Đảng được triển khai kịp thời, hiệu quả đến đội ngũ đảng viên, Đại hội chỉ rõ: “Tập trung xây dựng, củng cố, thường xuyên bồi dưỡng nâng cao phẩm chất, năng lực của đội ngũ giảng viên chính trị, báo cáo viên; kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống các trường chính trị”. Năng lực của đội ngũ giảng viên ở trường chính trị góp phần quan trọng đưa những nội dung mới mà Đại hội đề ra đến với người học. Vì thế, việc nâng cao năng lực của đội ngũ giảng viên Trường Chính trị là một đòi hỏi cấp thiết hiện nay. Để nâng cao năng lực, nâng cao chất lượng dạy học đòi hỏi người giảng viên phải không ngừng thay đổi phương pháp, làm mới bài giảng và cập nhật những nội dung mang tính chiến lược mà Đại hội chỉ ra để vận dụng vào từng bài giảng.

Đối với đội ngũ giảng viên giảng các chuyên đề về Xây dựng Đảng thì những điểm mới trong công tác Xây dựng Đảng được nêu lên tại Đại hội XIII là những nội dung quan trọng cần kịp thời vận dụng trong giảng daỵ phần học “Những vấn đề cơ bản về Đảng Cộng sản” cho học viên ở trường Chính trị. Phần học “Những vấn đề cơ bản về ĐCS” gồm 3 chuyên đề: Học thuyết Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về ĐCS. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động cơ bản của ĐCS. ĐCS cầm quyền và phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện ĐCQ.

Những nội dung mới cần vận dụng

Thứ nhất, Nhiệm vụ Xây dựng Đảng về chính trị, Văn kiện xác định phải “tăng cường Xây dựng Đảng về chính trị”, nhấn mạnh hơn so với nhiệm vụ “chú trọng Xây dựng Đảng về chính trị”, của Đại hội XII. Đồng thời, Văn kiện kế thừa chủ trương của Đại hội XII là “Nâng cao năng lực hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với quy luật khách quan và đặc điểm của Việt Nam”, phát triển thành chủ trương của Đại hội XIII là: “Nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực  dự báo của Đảng trong hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu hướng phát triển của thời đại”. Điểm nhấn ở đây là việc nâng cao bản lĩnh, nâng cao năng lực dự báo trong công tác chính trị tư tưởng của Đảng. Xác định cần nắm chắc, dự báo đúng, định hướng chính xác, xử lý đúng đắn, kịp thời các vấn đề tư tưởng trong Đảng, trong xã hội; đảm bảo thống nhất tư tưởng trong Đảng, đồng thuận trong xã hội. Nội dung này người giảng viên cần vận dụng vào giảng dạy nội dung 1.3.1 Xây dựng Đảng về chính trị tư tưởng trong chuyên đề “Học thuyết Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về ĐCS”. Trong quá trình giảng người giảng viên cần làm sáng tỏ việc Mác- Ăngghen cho rằng Xây dựng Đảng về chính trị là xây dựng đường lối cách mạng đúng đắn, là đề ra con đường và mục tiêu lý tưởng của Đảng. Xây dựng Đảng về tư tưởng là phải thường xuyên tiến hành công tác tư tưởng, lý luận, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng đến nhân dân, làm chuyển biến tư tưởng của nhân dân theo hướng tiến bộ, theo mục tiêu lý tưởng của Đảng. Qua đó, giúp người học thấu hiểu chủ trương của Đại hội XIII về nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực dự báo của Đảng trong hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với thực tiễn, xác định cần nắm chắc, dự báo đúng, định hướng chính xác, xử lý đúng đắn, kịp thời các vấn đề tư tưởng trong Đảng, trong xã hội; đảm bảo thống nhất tư tưởng trong Đảng, đồng thuận trong xã hội là phù hợp quy luật khách quan, phù hợp với những nội dung Xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng mà Mác – Ăngghen đã đề cập.

Thứ hai, Tập trung xây dựng Đảng về đạo đức, vấn đề Xây dựng Đảng về đạo đức lần đầu tiên được văn kiện dành riêng một mục đề cập với nhiều nội dung mới quan trọng như: “Nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng phù hợp với điều kiện mới và truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc để làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng, rèn luyện, tự điều chỉnh hành vi ứng xử trong công việc hàng ngày. Nâng cao ý thức tu dưỡng đạo đức cách mạng suốt đời, thường xuyên “tự soi”, ‘tự sửa” và nêu cao danh dự lòng tự trọng của người đảng viên”. Đây là nội dung mới người giảng viên vận dụng để giảng nguyên tắc “Tự phê bình và phê bình” trong chuyên đề “Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của ĐCS”. Người giảng cần chỉ ra cho học viên thấy được để thực hiện việc tự phê bình và phê bình đạt hiệu quả đòi hỏi bản thân mỗi cán bộ đảng viên phải thường xuyên “tự soi”, ‘tự sửa” nêu cao danh dự lòng tự trọng của chính mình và phải tự giác tu dưỡng, rèn luyện, tự điều chỉnh hành vi ứng xử trong công việc hàng ngày.

Thứ ba, Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Đại hội xác định “Coi phòng, chống tham nhũng, lãng phí là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Khẩn trương xây dựng, hoàn thiện và kịp thời khắc phục những bất cập trong các quy định của đảng, pháp luật của Nhà nước về quản lý kinh tế - xã hội và phòng, chống tham nhũng, lãng phí; nhất là các quy định về kiểm soát quyền lực, trách nhiệm giải trình bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch. Quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong kiểm tra, phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí, xử lý nghiêm những người lợi dụng chống tham nhũng để vu khống, gây chia rẽ, làm mất đoàn kết nội bộ. Kiểm soát có hiệu quả tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt; từ đó hình thành cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để tiến tới không thể tham nhũng”. Với nội dung mới về phòng, chống tham nhũng, lãng phí người giảng có thể vận dụng để giảng nguyên tắc “Tập trung dân chủ”. Nguyên tắc tập trung dân chủ có vai trò quan trọng hàng đầu trong việc bảo đảm sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức của Đảng Cộng sản. Để phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu, để kiểm soát hiệu quả việc kê khai tài sản, để có cơ chế phòng ngừa tham nhũng, lãng phí đòi hỏi trong tổ chức và hoạt động của Đảng các tổ chức đảng và đảng viên phải nhận thức đúng và thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ trong toàn bộ hoạt động của mình. Thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ nghĩa là đảm bảo được tính thống nhất giữa dân chủ với tập trung. Tránh tình trạng đề cao tập trung xem nhẹ dân chủ. Từ đó, phát huy được trách nhiệm của người đứng đầu và trí tuệ của tập thể góp phần hình thành cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để tiến tới ngăn ngừa tham nhũng, lãng phí.

Thứ tư, Văn kiện Đại hội xác định: “Công tác tư tưởng phải kết hợp giữa “xây” và “chống”, lấy “xây” là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược, lâu dài, làm cho tư tưởng tiến bộ, tích cực thấm sâu vào đời sống xã hội, có tác dụng uốn nắn những biểu hiện lệch lạc, cải tạo những tư tưởng lạc hậu, đẩy lùi những sai trái. Đồng thời, tuyên truyền giáo dục truyền thống vẻ vang của Đảng, chủ động nắm chắc tình hình tư tưởng, kịp thời xử lý thông tin định hướng dư luận xã hội đảm bảo sự thống nhất tư tưởng trong Đảng, đồng thuận trong xã hội”. Để công tác Xây dựng Đảng về tư tưởng đạt hiệu quả trong thời gian tới người giảng viên cần cập nhật nội dung này trong quá trình giảng dạy phần 3.3 “Đặc điểm về sự thay đổi phương thức lãnh đạo của Đảng” trong bài Đảng Cộng sản cầm quyền. Trong từng thời kỳ khi phải giải quyết những nhiệm vụ khác nhau thì phải sử dụng những phương pháp khác nhau. Tuy nhiên, có những phương pháp trước đây Đảng sử dụng đạt hiệu quả, ngày nay vẫn đạt hiệu quả cao thì Đảng phải duy trì và phát huy. Khi giảng nội dung này người giảng viên vận dụng điểm mới mà Đại hội đã đề cập để chỉ ra cho người học thấy rõ trong những phương pháp Đảng đã sử dụng trước đây thì phương pháp giáo dục tư tưởng, tuyên truyền, vận động từng người, từng nhà đã thực hiện trong thời chiến, hiện nay vẫn đạt hiệu quả cao khi Đảng sử dụng trong công tác tuyên truyền, vận động người dân về phòng, chống dịch Covid – 19. Phương pháp này góp phần đưa những tư tưởng tiến bộ, tích cực thấm sâu vào đời sống xã hội, uốn nắn những biểu hiện lệch lạc, cải tạo những tư tưởng lạc hậu, đẩy lùi những sai trái một cách hiệu quả. Vì thế, khi thay đổi phương thức lãnh đạo trong điều kiện mới, thì phương pháp giáo dục chính trị, tư tưởng phải được sử dụng rộng rãi. Bên cạnh đó, cần kết hợp việc giáo dục chính trị tư tưởng với giáo dục truyền thống vẻ vang của Đảng, kết hợp giữa giáo dục tư tưởng với công tác tổ chức và các biện pháp kinh tế.

Thứ năm, Thắt chặt hơn nữa mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, dựa vào nhân dân để Xây dựng Đảng. Đại hội xác định: “Tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ thật sự trọng dân, gần dân, tin dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân và có trách nhiệm với dân; thực hiện tốt phong trào thi đua dân vận khéo”. Nghiên cứu ban hành cơ chế để nhân dân tham gia xây dựng đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, xây dựng đội ngũ cán bộ. Tích cực đôn đốc, giám sát, kiểm tra việc thực hiện các nghị quyết của Đảng về công tác dân vận”. Đây là một điểm mới quan trọng cần được lồng ghép vào giảng nội dung “Đề phòng và khắc phục những nguy cơ đối với Đảng Cộng sản cầm quyền” trong chuyên đề Đảng Cộng sản cầm quyền. Một trong những nguy cơ rất lớn đối với các Đảng Cộng sản được Lênin nêu lên đó là việc rời xa quần chúng nhân dân, việc xa rời quần chúng nhân dân cũng là nguy cơ được chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Ta phải liên lạc mật thiết với dân chúng, không được rời xa dân chúng, rời xa dân chúng là cô độc mà cô độc nhất định thất bại”. Vì thế, việc Đại hội xác định: “Tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ thật sự trọng dân, gần dân, tin dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân và có trách nhiệm với dân; thực hiện tốt phong trào thi đua dân vận khéo” là một giải pháp đúng đắn, phù hợp với chủ nghĩa Mác -Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và thực tiễn cách mạng nước nhà về công tác Xây dựng chỉnh đốn Đảng, giúp Đảng đề phòng, khắc phục các nguy cơ trong điều kiện Đảng cầm quyền.

Thứ sáu, Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện mới. Việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đã được đề cập ở các kỳ Đại hội trước song, việc xác định: “Đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng theo hướng nâng cao năng lực dự báo, tầm nhìn chiến lược trong hoạch định đường lối, chủ trương; đổi mới việc xây dựng, ban hành và nâng cao chất lượng các nghị quyết của Đảng; khắc phục tình trạng ban hành nghị quyết chưa sát thực tiễn, thiếu tính khả thi. Đồng thời, nâng cao năng lực thể chế hoá, cụ thể hoá đường lối, chủ trương của Đảng và lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả” là nội dung được Đại hội XIII của Đảng phát triển thêm. Nội dung này người giảng viên vận dụng để giảng phần 4.2 “Phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản trong điều kiện đảng cầm quyền” trong bài Đảng Cộng sản cầm quyền. Người giảng chỉ ra cho người học thấy rõ trong giai đoạn hiện nay để đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII Đảng cần tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo đối với Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội, bảo đảm sự lãnh đạo thống nhất của Đảng, đồng thời tôn trọng các nguyên tắc tổ chức và hoạt động, vai trò, tính tự chủ, năng động sáng tạo của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Cụ thể hoá nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị; khắc phục tình trạng bao biện, làm thay hoặc buông lõng vai trò lãnh đạo của Đảng. Đồng thời, Đảng cần đổi mới phương pháp lãnh đạo bằng công tác tổ chức, cán bộ để nắm chắc các tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên trong hoạt động của Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội. Thông qua đó, góp phần đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng theo hướng nâng cao năng lực dự báo, tầm nhìn chiến lược trong hoạch định đường lối, chủ trương một cách hiệu quả.

Tóm lại, Trong bối cảnh hiện nay, công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng được Trung ương và cấp uỷ các cấp đặc biệt coi trọng, triển khai thực hiện đồng bộ với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt. Để góp phần quan trọng thực hiện hiệu quả công tác Xây dựng Đảng ở từng địa phương thì đội ngũ giảng viên giảng dạy các chuyên đề về Xây dựng Đảng ở Trường chính trị cần vận dụng những điểm mới về Xây dựng Đảng trong Văn kiện Đại hội XIII vào quá trình dạy học. Tuy nhiên, tuỳ theo từng đối tượng người học, từng nội dung bài giảng và sở trường của mình mà người giảng viên lựa chọn nội dung, phương pháp phù hợp để vận dụng đưa những điểm mới vào bài giảng một cách sáng tạo. Từ đó, nâng cao năng lực giảng dạy, hướng đến xây dựng Trường Chính trị chuẩn trong thời gian tới.